Aanbeveling literatuur: Atlassen, landkaarten, etc.
Grote historische topografische atlas friesland 1905 1:25.000 Grote Historische Atlas Fryslân. Voor natuurliefhebbers en wandelaars, heemkundig geďnteresseerden en historici, vormen oude, gedetailleerde landkaarten een ongeëvenaarde bron van informatie. In deze tweetalige atlas (Fries-Nederlands) zijn zulke topografische kaarten verzameld die de gehele provincie Fryslân bestrijken. Deze kaarten werden eind negentiende en begin twintigste eeuw opgesteld, en maken na honderd jaar zichtbaar hoe de mens zijn omgeving, zijn landschap, en zijn horizon naar zijn hand heeft gezet. Het zijn stille getuigen van een vervlogen tijd, van verdwenen landschappen, en een veranderde samenleving. Stille getuigen die bij nadere beschouwing heel veel kunnen vertellen. - Over de onwaarschijnlijke schoonheid van het toenmalige landschap; - Over economische motieven om in dat landschap in te grijpen; - Meanderende rivieren en beken die nog hun gang mochten gaan; - Over ruilverkaveling, ontginning en bebossing; - Over de ontwikkeling van stoomtrein en tram naar autoweg en verkeersknooppunt. De auteurs die de inleidende teksten bij de reeks historische atlassen geschreven hebben, helpen de liefhebber op deskundige wijze op weg door een eeuw van verandering. Van heden naar verleden en terug. In deze reeks zijn ook verschenen: Grote Historische Atlas Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabrant en Limburg.
Grote historische provincie atlas Friesland 1:25000 De Grote Historische Provincie atlas van Friesland is een onmisbaar naslagwerk voor iedereen die geďnteresseerd is in de geschiedenis van deze provincie. Het is de meest complete verzameling van de oudste topografische kaarten van Friesland die ooit in atlasvorm is verschenen. De atlas is gebaseerd op de oorspronkelijke in het gemaakte en met de hand gekleurde tekeningen (de zogenaamde 'nettekeningen') voor de eerste Nederlandse stafkaarten. De atlas toont Friesland zoals het was. Voordat de industrialisatie op gang kwam. Toen hier nog maar 250.000 mensen woonden: minder dan de helft van het huidige aantal. Toen er nog geen auto's of fietsen reden. Eik kaartblad in de atlas is direct vergelijkbaar met de moderne Grote Provincie Atlas van Friesland, die deze provincie toont zoals die nu is: kaart voor kaart kunt u heden en verleden vergelijken. De overzichtskaart aan het begin maakt u snel wegwijs in de atlas. Als extra provincie-overzicht is de gedetailleerde 'Nieuwe Etappe-Kaart' uit 1848 schaal 1 : 200 000 met legenda opgenomen. De atlas bevat een register met alle plaatsnamen. De Grote Historische Provincie Atlas is een idee van de makers van de Bosatlas en kwam tot stand in samenwerking met het Algemeen Rijksarchief in Den Haag en de Topografische Dienst in Emmen
Atlas van historische verdedigingswerken in Nederland - Groningen, Friesland, Drenthe De provincies Groningen, Friesland en Drenthe kennen elk een eigen ontwikkeling. Toch hebben ze, historisch bezien, veel met elkaar gemeen. Zo wisten zij zich in de middeleeuwen lang aan het landsheerlijke gezag te onttrekken en genoten zij een zelfstandige status. Toen zij in de zestiende eeuw deel gingen uitmaken van de Republiek der Verenigde Nederlanden, werd hun onderlinge samenhang vooral zichtbaar op het militair-geografische vlak. Het zwaartepunt van de verdediging kwam toen aan de oostelijke buitengrens te liggen. Het defensieve vermogen van het hoogveenmoeras werd hier vergroot met vestingen en schansen, die regelmatig werden vernieuwd en uitgebreid. Tegelijkertijd verloren de versterkingen in de meer centraal gelegen delen van de provincies merendeels hun defensieve betekenis. Zestig jaar geleden gaf de Stichting Menno van Coehoorn op basis van een inventarisatie van de verdedigingswerken in de drie provincies een gebrocheerde publicatie uit, die de start vormde van de serie atlassen van historische verdedigingswerken in Nederland. In de jaren negentig werd gekozen voor een beduidend bredere opzet, waarbij ook aandacht werd besteed aan factoren die de bouw en de verbetering van verdedigingswerken hadden beďnvloed. Na de verschijning van de delen over de drie zuidelijke provincies is nu opnieuw het noorden aan de beurt. Dit handboek behandelt niet alleen de vestingwerken die nu nog over zijn, maar ook de werken die inmiddels zijn verdwenen. Wie geďnteresseerd is in de vestingbouw of meer van de militair geschiedenis wil weten, komt met dit boek volop aan zijn trekken
Frisia Dominium - kaarten van de provincie Friesland tot 1850 Frisia Dominium is het vierde deel in de Utrechtse Historisch-Cartografische Studies, een serie over de geschiedenis van cartografie. Dit rijk geďllustreeerde boek bevat het eerste complete overzicht van alle gedrukte kaarten van Friesland uit de periode 1545-1850. In dit wetenschappelijke overzichtswerk in groot formaat zijn meer dan honderd kaarten van de provincie Friesland vanaf het midden van de zestiende eeuw tot 1850 beschreven en afgebeeld. Het gaat om gedrukte kaarten van bekende kaartenmakers als Van Deventer, Sgrooten, Leo, Winsemius, Schotanus, Allard en Krayenhoff. Veel kaarten omvatten behalve het huidige Friesland de provincies Groningen, Drenthe, Noord-Overijssel en het Duitse Ostfriesland. Na inleidingen over de geschiedenis en historische kartering van Friesland, de basiskaarten van bovengenoemde cartografen en de inhoud en toponiemen van Friese kaarten volgt de catalogus van honderd provinciekaarten, vijf zogenoemde goeenkaarten van regio's en vijf kaarten uit de Franse tijd. Hierin worden op gedetailleerde wijze alle kaartdrukken, varianten, atlassen en vindplaatsen beschreven en toegelicht, aangevuld met een of meer afbeeldingen van kaarten in kleur of zwart-wit. Het fraai vormgegeven boek besluit met een Engelse samenvatting, literatuurlijst, lijsten van bibliotheken en kaarttitels en een personenindex
Archief Hof Van Friesland + cd-rom Op 25 juli 1499 stelde hertog Albrecht van Saksen in Leeuwarden een college van raadsheren in, dat zijn zoon Hendrik in de regering van het land moest bijstaan. Deze raad kan beschouwd worden als voorloper van het latere Hof van Friesland, ingesteld op 1 juli 1515. Na de inlijving van het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk kreeg Nederland in 1811 een nieuwe, op Franse leest geschoeide rechterlijke organisatie. Friesland werd verdeeld in drie arrondissementen, die ieder een rechtbank van eerste aanleg kregen. De arrondissementen werden verdeeld in kantons en in iedere hoofdplaats van de kantons zetelde een vredegerecht. Daarmee was in principe de opbouw van de rechterlijke organisatie in Friesland voltooid. In het kader van de herdenking '500 jaar Hof van Friesland' worden door het Rijksarchief in Friesland in samenwerking met Uitgeverij Verloren vier boeken uitgegeven, waarvan dit er een is. Deze nieuwe inventaris van de Raad, na 1515 het Hof van Friesland, verschilt in een aantal opzichten van de eerdere, niet gepubliceerde versie uit 1996. De inleiding is sterk uitgebreid op basis van De Heeren van den Raede, enkele beschrijvingen en rubriektitels zijn verbeterd en illustraties en nieuwe bijlagen zijn toegevoegd. In de uitgave is volstaan met de verzamelbeschrijvingen van de criminele en van de civiele procesdossiers. De ruim 16.000 individuele beschrijvingen staan op de bijgeleverde cd-rom.
419 X Friesland Een opvallend boek. Niet alleen door het dikke formaat, maar zeker ook door de wijze waarop de lezer kennis maakt met de provincie Friesland. In meer dan 1000 pagina's worden per gemeente in totaal 419 Friese dorpen, vlekken (uitgegroeide dorpen met een stedelijk karakter), plaatsen en steden besproken. Na de inleiding en overzichtskaart worden van de 31 gemeenten de plaatsbeschrijvingen op alfabetische volgorde gegeven. Per gemeente is een kaart en kleurcode toegevoegd. De beschrijvingen informeren veelal over de ontwikkelingsgeschiedenis, bereikbaarheid, bijzondere gebouwen, kerken en enige wetenswaardigheden. De erg beknopte, maar vaak interessante informatie staat steeds, met een kleine kleurenfoto, in twee kolommen op de linkerpagina (kleine druk), een paginagrote kleurenfoto (vaak van een kerk of een klokkenstoel) staat rechts. De foto's staan, zonder duidelijke reden, wisselend op glad en iets ruwer papier. Woongebieden met minder dan 2000 inwoners beslaan met foto's steeds twee pagina's, de rest vier pagina's. Vooral leuk als naslagwerk tijdens autoritjes of uitstapjes in het Friese land
De Grote Bos Atlas De Grote Bosatlas, 54e editie. Geheel geactualiseerd en vernieuwd. De Grote Bosatlas is onlosmakelijk verbonden met het aardrijkskundeonderwijs. Maar ook thuis en op het werk heeft de atlas de status van onmisbaar naslagwerk! Een naslagwerk dat zichzelf voortdurend vernieuwt en achtergronden biedt bij de actualiteit van vandaag. Alle bijzonderheden op een rij: - 316 pagina’s, met meer dan duizend kaarten - geheel geactualiseerd - uitgebreid met talloze nieuwe kaarten, onder andere op het gebied van duurzame energie, watermanagement en klimaatverandering - aandacht voor conflictgebieden, zoals de Kaukasus, Irak, Afghanistan en Kashmir - aandacht voor economische ontwikkelingen, met veel kaarten over Brazilië, Rusland, India en China (de BRIC-landen) - verrassende achtergrondinformatie over onderwerpen als terrorismedreiging, tolerantie ten opzichte van homoseksualiteit, gebruik van mobiele telefoons, cannabisgebruik, doodstraf, landen met shariawetgeving en nog veel meer! De Grote Bosatlas 54e editie: spiegel van samenleving en de wereld
De Basis Bosatlas De Basis Bosatlas is bestemd voor de onderbouw van het Voortgezet Onderwijs, maar is ook geschikt voor leerlingen in de hoogste groep van het basisonderwijs. Met de geschiedeniscanon in kaarten, een werkatlas en Bosatlas TOPO Online. Deze verzorgd uitgegeven schoolatlas is de opvolger van 'De kleine Bosatlas'. Het boek (formaat 32,5 x 25,5 cm) bevat 140 bladzijden kaartbladen en registers (23 pagina's) op onderwerp, landen en geografische namen. Hoewel deze atlas bestemd is voor mavo/vmbo, onderbouw havo en vwo, wordt hij ook op basisscholen gebruikt. Het boek bevat een gebruiksaanwijzing en inhoudsopgave naar regio voorin. De atlas is verdeeld in zes hoofddelen: eigen omgeving, Nederland, Europa, werelddelen, aarde; nieuw is een deel met historische kaarten, 'Canon van Nederland'. Het kaartwerk is, het formaat in aanmerking genomen, van zeer goede kwaliteit; ook de kleurendruk van de vele thematische kaarten is duidelijk en overzichtelijk. Op de voorste schutbladen staan bladwijzers en afkortingen; op de achterste een satellietfoto van de aarde bij nacht. Een handig naslagwerk, ook voor niet-scholieren. Uiteraard is deze nieuwe editie geheel geactualiseerd.
Luchtfoto-Atlas Fryslan In de periode mei t/m juli 2003 zijn loodrecht-luchtfoto's van ons land gemaakt. Iedere kleurenfoto beslaat een gebied van 4 bij 4 kilometer. Voor deze fotoatlas, die deel uitmaakt van een serie, zijn ze vergroot van schaal 1:30.000 naar 1:14.000. Dit Nederlandstalige deel behandelt in 306 kaarten de provincie Friesland. Voor wie de regio kent, is het heel leuk om allerlei zaken als stratenplannen, rijtjeshuizen, boerderijen enz. te herkennen op de haarscherpe foto's; wie die kennis niet bezit, kan een en ander met enige inspanning met behulp van stadsplattegronden of VVV-streekkaarten terugvinden. Op last van het Ministerie van Defensie zijn soms gedeelten met groene vlakken afgedekt. Onderaan elke kaart staat de precieze datum wanneer de foto genomen is. Een loep kan handig zijn bij het bekijken van de verstedelijkte gedeelten